Brifing Srbije

Osnovni podaci

Republika Srbija je demokratska država svih građana koji žive na njenoj teritoriji. Njena istorija i dostignuća čine je sastavnim delom savremene civilizacije i međunarodne zajednice.

U sastavu Republike Srbije su dve autonomne pokrajine: Vojvodina i Kosovo i Metohija. Glavni grad je Beograd. Sa 1,6 miliona stanovnika on je administrativno, ekonomsko i kulturno središte Srbije.

Teritorijalnu organizaciju Republike Srbije čine 194 opštine u kojima se ostvaruje lokalna samouprava i 29 okruga. Grad Beograd i Grad Niš su posebne teritorijalne jedinice. U sastavu Republike Srbije su AP Vojvodina i AP Kosovo i Metohija kao oblici teritorijalne autonomije. U Republici Srbiji ima 61.671 naselje.


Beograd

Smešten na ušću Save i Dunava, Beograd je stara naseobina, a najstariji arheološki nalazi sežu u peti milenijum pre nove ere. Pripadnici keltskog plemena osnovali su Singidunum u trećem veku pre nove ere, dok prvo pominjanje Beograda datira iz 989. godine. Tokom svoje duge i burne istorije, Beograd je osvajalo 40 armija, a 38 puta je podizan iz pepela.

Beograd je glavni grad Srbije i državne zajednice, i to ne samo u političkom i administrativnom smislu. Sa oko 1.6 miliona stanovnika, grad ima prvorazredni saobraćajni značaj. Osim što je značajno putno-železničko čvorište, Beograd je i važno međunarodno rečno, pomorsko i vazdušno pristanište i telekomunikacijski centar. U njemu su razvijeni značajni privredni i poljoprivredni kapaciteti, posebno metalska, metaloprerađivačka i elektronska industrija, zatim trgovina i bankarstvo. Na širem području Beograda, Smedereva i Pančeva, na obalama Dunava, locirana je na 2.000 kvadratnih metara slobodna trgovinska zona. U Beogradu se stvara 30 odsto društvenog proizvoda Srbije.

Beograd je prestonica srpske kulture. U njemu je najveća koncentracija institucija iz oblasti nauke i umetnosti od nacionalnog značaja, kao što su Srpska akademija nauka i umetnosti (SANU), osnovana 1886. godine kao Srpska kraljevska akademija; Narodna biblioteka Srbije, osnovana 1832; Narodni muzej, osnovan 1841. i Narodno pozorište, osnovano 1869. godine. Grad je takođe sedište Beogradskog univerziteta, koji je osnovan 1808. godine kao Velika škola i Univerziteta umetnosti.
Beograd ima status posebne teritorijalne jedinice u Srbiji, koja ima svoju autonomnu upravu: Skupštinu grada, gradonačelnika i Gradsku vladu. Teritorija Beograda je podeljena na 17 opština, koje imaju svoje lokalne organe vlasti.


Državna znamenja i himna Republike Srbije

Narodna skupština Republike Srbije je 17. avgusta 2004. godine jednoglasno usvojila preporuku o korišćenju grba, zastave i himne Srbije. Za predlog preporuke glasala su 183 poslanika, niko nije glasao protiv, niti bio uzdržan, a tri poslanika nisu glasala.

Predlogom preporuke o korišćenju grba, zastave i himne Srbije preporučuje se upotreba dvoglavog belog orla, sa štitom, krstom, četiri ocila i krunom Nemanjića, kao grb Republike Srbije, za himnu se preporučuje svečana pesma “Bože pravde” Jovana Đorđevića, na muziku Davorina Jenka, i definiše se zastava, koja će se koristiti kao narodna i kao državna zastava.
Narodna zastava je horizontalna trobojka sa bojama (odozgo na dole) crvena, plava i bela, dok državna zastava isto izgleda, s tim što u centru, pomerenom ka jarbolu za jednu sedminu ukupne dužine zastave, ima mali grb Srbije.


Položaj, reljef i klima

Srbija se nalazi u centralnom delu Balkanskog poluostrva, na najvažnijim putnim pravcima koji povezuju Evropu i Aziju i zauzima površinu od 88.361 kvadratna kilometra. Ona je u zapadnoevropskoj vremenskoj zoni (jedan sat ispred griničkog vremena). Ima umereno kontinentalnu klimu, sa postepenim prelazom između četiri godišnja doba.

Srbija je raskrsnica Evrope i geopolitički važna teritorija. Međunarodni putevi i železničke pruge, koji prolaze dolinama njenih reka, čine najkraću vezu između zapadne i centralne Evrope, s jedne, i Bliskog istoka, Azije i Afrike, s druge strane. Ovi putevi prate pravac doline reke Morave, koji se kod Niša razdvaja na dva kraka. Jedan prati Južnu Moravu i Vardarsku dolinu do Soluna, a drugi reku Nišavu prema Sofiji i Istanbulu.

Reke Srbije pripadaju basenima Crnog, Jadranskog i Egejskog mora. Tri su plovne: Dunav, Sava i Tisa. Najduža reka je Dunav, koji kroz Srbiju teče 588 km, od svojih 2.857 km ukupnog toka. Dunavski basen je oduvek bio važan za Srbiju. Septembra 1992, kada je otvoren kanal Rajna-Majna-Dunav, Crno more i luke Bliskog i Dalekog istoka su postale mnogo bliže Evropi. Veza sa Jadranskim morem i Crnom Gorom je pruga Beograd - Bar.
Severni deo Srbije, Vojvodina, pretežno je ravničarski, dok su centralni i južni delovi brdoviti i planinski. Ravnice su u Panonskoj niziji i njenim obodnim delovima: Mačva, Posavina, Pomoravlje, Stig i Negotinska krajina u istočnoj Srbiji). Srbija ima 55 odsto obradive površine, dok je 27 odsto pod šumom. Visinu od preko 2.000 metara dostiže 15 planinskih vrhova, od kojih je najviši Đeravica na Prokletijama (2.656 m).
Dužina granica Srbije je 2.114,2 km. Na istoku Srbija se graniči sa Bugarskom, na severoistoku sa Rumunijom, na severu sa Mađarskom, na zapadu sa Hrvatskom i Bosnom i Hercegovinom, a na jugu sa Albanijom i Makedonijom.


Stanovništvo, jezik i vera

Etnički sastav stanovništva Republike Srbije je vrlo raznovrstan, što je rezultat dinamičnih događaja tokom istorije na ovom prostoru. Većinsko stanovništvo su Srbi, dok pored njih u Srbiji živi još 37 nacionalnosti. Svi građani imaju ista prava i dužnosti i uživaju punu nacionalnu ravnopravnost.
Ustavom Republike Srbije nacionalnim manjinama su zagarantovana prava po najvišim međunarodnim standardima. Na osnovu poslednjeg popisa iz 2002. godine Srbija ima 7.498.001 stanovnika (bez podataka sa Kosova i Metohije), što je činilo 92,3 odsto stanovništva nekadašnje državne zajednice Srbija i Crna Gora. Srbi čine 82,86 odsto stanovništva, Mađari 3,91 odsto, Bošnjaci 1,81, Romi 1,44, Jugosloveni 1,08, Hrvati 0,94, Crnogorci 0,92, Albanci 0,82, Slovaci 0,79, Vlasi 0,53, Rumuni 0,46, Makedonci 0,34, Bugari i Bunjevci po 0,27, Muslimani 0,26, Rusini 0,21, Slovenci i Ukrajinci po 0,07, Goranci 0,06, Nemci 0,05 i Rusi i Česi po 0,03 odsto.

U službenoj upotrebi su srpski jezik i ćirilično pismo, a koristi se i latinično pismo. Nacionalne manjine imaju zakonsko pravo da svoj jezik i pismo koriste u službenoj upotrebi u područjima u kojima žive.
Stanovništvo u Srbiji je najvećim delom pravoslavno-hrišćanske veroispovesti. Srpska pravoslavna crkva, autokefalna od 1219. godine, imala je važnu ulogu u razvoju i očuvanju srpskog nacionalnog identiteta. Osim Srpske pravoslavne crkve postoje i druge verske zajednice u Srbiji: Islamska, Katolička, Protestantska, Jevrejska i druge.